Krocznice należą do gromady Myriapoda, która obejmuje również pazurnice i skolopendry. Podobnie jak inne Myriapoda, krocznice charakteryzują się wydłużonym ciałem z licznymi segmentami, na każdym z nich znajduje się para odnóży. Co jednak czyni krocznicę wyjątkową?
Po pierwsze, nazwa “krocznica” sama w sobie jest nieprecyzyjna. W rzeczywistości istnieją setki gatunków krocznic, które różnią się wielkością, kolorem i zwyczajami. Niektóre gatunki są mikroskopijne, zaledwie kilka milimetrów długości, podczas gdy inne przekraczają 30 centymetrów!
Anatomia i Fizjologia
Krocznice mają charakterystyczne ciało podzielone na wiele segmentów. Każdy segment nosi parę odnóży, a niektóre gatunki mogą mieć nawet sto lub więcej par! Na końcu ciała znajduje się para długich czułków wykorzystywanych do nawigacji i wykrywania pożywienia.
Krocznice oddychają za pomocą tracheerii - systemu rurek transportujących powietrze bezpośrednio do tkanek. Serce krocznicy jest prostym, pompującym organem zlokalizowanym na grzbietowej stronie ciała. Układ nerwowy jest zdecentralizowany i składa się z wielu ganglionów rozmieszczonych wzdłuż ciała.
Tryb życia
Krocznice prowadzą nocny tryb życia i są drapieżnikami, żywiącymi się głównie owadami, roztoczami, a nawet małymi ślimakami. Zdolne są do wytwarzania jadów, które paraliżują ofiarę, ułatwiając jej pochłonięcie.
Jad krocznic
Jad krocznicy jest zazwyczaj słaby i nie stanowi zagrożenia dla ludzi. Ból w miejscu ukąszenia może być porównywalny do ukąszenia pszczoły. Jednak niektóre gatunki, takie jak Archispirostreptus gigas (krocznica olbrzymia), produkują jad bardziej toksyczny.
Rozmnażanie
Krocznice są zwierzętami jajorodnymi. Samice składają jaja w wilgotnym podłożu, takim jak murszczące liście czy gleba. Młode krocznice wykluwają się z jaj jako miniaturowe kopie dorosłych osobników.
Krocznice a człowiek
Krocznice są ważnymi częścią ekosystemów. Regulują populację owadów i innych bezkręgowców. Mimo że jad większości gatunków jest słaby, warto zachować ostrożność w kontaktach z krocznicami. Unikaj dotykania ich gołymi rękami, a jeśli zostaniesz ukąszony, umyj miejsce ukąszenia wodą z mydłem i zastosuj zimny kompres.
Ciekawostki o krocznicach:
Gatunek | Długość ciała | Zwyczaje |
---|---|---|
Scutigera coleoptrata (krocznica domowa) | Do 3 cm | Często spotykana w mieszkaniach |
Archispirostreptus gigas | Do 30 cm | Największy gatunek krocznicy na świecie |
Scolopendra gigantea | Do 35 cm | Jedyny gatunek krocznicy, który może zabić człowieka swoim jadem |
Krocznice to fascynujące stworzenia. Ich niezwykła anatomia i zdolności adaptacyjne są przykładem cudów ewolucji. Pamiętajmy jednak o tym, że wszystkie zwierzęta zasługują na szacunek i ochronę.